نکات مهم درس 4

مطالعات اجتماعی هشتم

حقوق شهروندی
از خدمات دولت در زمینه های مختلف بهره مند شوند. آزادی بیان داشته باشند. اظهار نظر کنند. حق انتقادکردن داشته باشند.

مسئولیت های شهروندی
به قوانین و مقررات کشور احترام بگذارند و آنها را رعایت کنند.با دولت مشارکت و همکاری صمیمانه داشته باشند. مالیات خود را بپردازند.در هنگام جنگ از کشور دفاع کنند

وظایف دولت
برطبق قانون اساسی دولت موظف است شرایط و لوازم سواد و آموزش، بهداشت، شغل مناسب، رفاه، امنیت،فرهنگ و اخلاق اسلامی را در جامعه فراهم کند.

همچنین دولت وظیفه دارد: تجهیزات زیربنایی و خدمات عمومی مانند ساختن راه و جاده، پل، بیمارستان، مسکن، مدرسه، سد، مخابرات، آب، برق و گاز و ... را در کشور گسترش دهد.

مهم ترین وظایف و اختیارات رئیس جمهور
» وزیران را هدایت و بین آنها هماهنگی ایجاد می کند
» امضای قراردادهایی که بین ایران و کشورهای دیگر بسته می شود
» اجرای قوانین و مُصَوبات مجلس
» امضای استوار نامه سفیران کشور ما و پذیرش استوارنامه سفیران سایر کشورها
» اعطای نشان های دولتی

دولت و مجلس
بین دولت و مجلس، روابطی وجود دارد.
یکی از اقدامات دولت ها، تنظیم لایحه در امور مختلف است. این لوایح برای تصویب و قانونی شدن به مجلس شورای اسلامی فرستاده می شود.
همچنین نمایندگان مجلس بر فعّالیت های دولت نظارت می کنند و حق سؤال کردن از رئیس جمهور و وزرا را دارند. نمایندگان ممکن است از عملکرد رئیس جمهور یا هر یک از وزیران سؤال کنند. در این صورت رئیس جمهور یا وزیری که از او سؤال شده باید در مجلس حاضر شود و به سؤال نمایندگان پاسخ دهد.

گاهی نیز ممکن است مجلس، وزیری را استیضاح کند.

درآمدها و هزینه های دولت
هزینه ها : هزینه برای فعالیت های مختلف در زمینه آموزش، بهداشت، اوقات فراغت،حفاظت از محیط زیست، مسکن، کشاورزی، صنعت و... هزینه برای اقدامات عمرانی مانند ساختن پل، جاده، فرودگاه، نیروگاه برق و... هزینه برای فعالیت های وزارتخانه ها : مثلا آموزش و پرورش: ساخت مدرسه،هزینه های آب و برق و ،...حقوق معلمان و مدیران و کارمندان ادارات آموزش و پرورش، تهیه و تولید کتاب های درسی و... دولت برای اداره امور کشور باید درآمد داشته باشد تا بتواند هزینه کند.

درآمدها
درآمدهای حاصل از صادرات نفت (بیشترین درآمد)
درآمدهای حاصل از مالیات
سایر درآمدها

مالیات
پولی است که بر طبق قانون، افراد و مؤسسات به دولت می پردازند.تا در جهت اداره امور کشور، مورد استفاده قرار گیرد.

سایر در آمدهای دولت
بخش دیگری از درآمدهای دولت که در مقایسه با موارد دیگر کوچک تر است از سایر منابع، تأمین می شود مثلا درآمدی که از گرفتن پول آب، برق، گاز و تلفن از مردم.گرفتن پول بابت خدماتی مانند صدور گواهینامه رانندگی، سند مالکیت، گذرنامه، و... درآمدهای ناشی از سرمایه گذاری در صنایع بزرگ.

بودجه
بودجه به زبان ساده یعنی پیش بینی دخل و خرج دولت یا همان درآمدها و هزینه ها بودجه سندی است که دولت در آن درآمدها و هزینه های یک کشور را برای یک سال، معین می کند یک از وظایف مهم دولت ها تنظیم لایحه بودجه است.

این سند باید در مجلس شورای اسلامی تصویب شود .علاوه بر آن، مجلس بر درآمدها و هزینه های دولت نظارت می کند .