جزوه و خلاصه مطالعات اجتماعی پنجم 

درس هشتم - راه ها و حمل و نقل 1

 راه برای جابه جایی مردم و کالاها از مکانی به مکان دیگر، لازم است. برای مثال، مردم برای رفتن به مدرسه یا محلّ کار خود، رفتن به مغازه ها و خرید کردن، رفتن به تعطیلات یا دیدن اقوام و دوستان خود به راه ها نیاز دارند.

 بسیاری از کالاهایی که مردم مصرف می کنند، مانند موادّ غذایی، از راه های دور و نزدیک به آن ها می رسند.

 همه ی مکان ها به وسیله ی راه به یکدیگر مربوط می شوند.

 به وسایلی که مردم و کالاها را جابه جا می کنند، وسایل حمل و نقل می گویند.

 امروزه مردم برای جابه جا شدن در شهرها از وسایل مختلف، استفاده می کنند.

 در شهرهای بزرگ یکی از وسایلی که مردم را از جایی به جای دیگر می برد، قطار شهری (مترو) است که بیش تر از زیرِ زمین عبور می کند و سرعت زیادی دارد.

 کالاهای مورد نیاز ما در کارخانه ها تولید می شوند. این کالاها با وسایل حمل و نقل از راه های ارتباطی میان شهرها و روستاها می گذرند و به فروشگاه ها و مراکز خرید فرستاده می شوند تا ما آن ها را خریداری کنیم.

 راه ها نقش مهمّی در رفع نیازهای ما دارند.

 امروزه، مردم در همه جا به محصولات کشاورزی، موادّ اولیه و کالاهای صنعتی و همچنین به یکدیگر نیاز دارند و به همین دلیل، به هم وابسته اند.

 استان گیلان شرایط آب و هوایی و خاک مناسب برای کشت خرما، پسته و زعفران را ندارد. برای همین، ساکنان آن استان، این محصولات را از نواحی دیگر به محلّ زندگی شان وارد می کنند و می خرند.

 اگر در یک ناحیه، محصولی بیش تر از نیاز مردم تولید شود، مقداری از آن محصول را برای فروش به جاهای دیگر می فرستند. برای مثال، در استان گیلان برنج و چای تولید می شود؛ در حالی که بیش تر نواحی کشور ما برای کشت این دو محصول شرایط مناسبی ندارد. بنابراین، چای و برنج گیلان به سایر نقاط کشور فرستاده می شوند و در آنجا به فروش می رسند.

 استان گیلان محصولات چای، برنج و زیتون را به کشورهای دیگر صادر و نفت، اتوموبیل، خرما و پسته را از کشورهای دیگر وارد می کنند.

 به خرید و فروش کالا در داخل یک کشور یا با کشورهای دیگر، بازرگانی می گویند.

 کالاهایی که در داخل یک ناحیه تولید شده اند، برای فروش به جاهای دیگر فرستاده می شوند؛ به ان کار صادرات می گویند.

 کالاهایی که در خارج از یک ناحیه تولید شده اند، برای فروش به آنجا وارد می شوند، به این کار واردات می گویند.

 به طور کلّی، راه ها و وسایل حمل و نقل به سه دسته تقسیم می شوند: زمینی، هوایی و آبی

 حمل و نقل زمینی از دو طریق راه های جادّه ای و راه آهن انجام می شود.

 در راه های جادّه ای، مسافران و کالاها در شهرها و روستاهای کشور جابه جا می شوند.

 بعضی از راه های جادّه ای، آزادراه هستند؛ یعنی در آن ها، مسیر رفت و برگشت با مانع هایی از هم جدا شده اند.

 در آزادراه ها خطر تصادف خودروها از روبه رو کم تر است.

 رانندگان و مسافران باید در سفرهای جادّه ای، نکات ایمنی را رعایت کنند تا حوادث ناگواری برای آن ها، پیش نیاید.

 بی توجّهی به نکات ایمنی در سفرهای جادّه ای، باعث حوادث ناگوار می شود، بنابراین باید:

1. همه ی سرنشینان خودروها، یعنی رانندگان و مسافران، کمربندهای ایمنی خود را ببندند.
2. رانندگان باید با حواس جمع رانندگی کنند. صحبت کردن راننده با تلفن همراه یا دیگران و نیز خوردن و آشامیدن در حین رانندگی باعث بروز حادثه می شود.
3. اغلب تصادف ها در اثر سرعت غیرمجاز رخ می دهند. رانندگی کردن با سرعت زیاد نشانه ی مهارت و شجاعت نیست.