جزوه و خلاصه مطالعات اجتماعی پنجم 

درس هفتم - نواحی صنعتی مهمّ ایران

 همه ی کالاهایی که از آن ها استفاده می کنیم از منابع طبیعی به دست می آیند.

 منابع طبیعی انواع مختلفی دارند؛ مانند نفت و گاز، سنگ های معدنی، خاک و گیاهان.

 هر کارخانه ای برای تولید کالا به موادّ اولیه نیاز دارد. موادّ اولیه را به کارخانه می برند. در کارخانه، کارگران به کمک ماشین آلات در آن ها تغییراتی به وجود می آورند و آن ها را به کالاهای مورد نیاز تبدیل می کنند. به این فعالیت صنعت می گویند.

 موادّ اولیه ی کارخانه ها از منابع طبیعی به دست می آیند.

 برای تهیّه ی نخ از منابع طبیعی پشم و پنبه استفاده می شود.

 در گذشته های دور اغلب مردم چیزهایی را که به آن ها نیاز داشتند، خودشان در خانه یا کارگاه های کوچک تولید می کردند.

 یک کارخانه برای تولید یک کالا علاوه بر موادّ اولیه به سرمایه، نیروی کار، ماشین آلات و ابزار نیاز دارد.

 در کشور ما صنایع مختلفی وجود دارد.

 به طور کلی صنایع کارخانه ای را می توانیم به دو دسته ی صنایع مادر و صنایع مصرفی تقسیم کنیم.

 صنایع مادر کالاهایی تولید می کنند که مردم آن ها را نمی خرند و از آن ها به طور مستقیم مصرف می کنند یا مورد استفاده قرار می دهند.

 صنایع مصرفی کالاهایی تولید می کنند که مردم آن ها را می خرند و به طور مستقیم استفاده می کنند یا مورد استفاده قرار می دهند.

 مهم ترین صنایع مادر در کشور ما صنایع ذوب آهن، پتروشیمی و ماشین سازی است.

 در کارخانه های ذوب آهن قطعات آهن تولید می شود.

 اولین کارخانه ی ذوب آهن ایران در نزدیکی اصفهان ساخته شده است.

 سنگ آهن مورد نیاز کارخانه ی ذوب آهن اصفهان از معادن آهن استان یزد تأمین می شود. سپس در کوره های بسیار داغ ذوب می گردد و به آهن تبدیل می شود.

 کارخانه های پتروشیمی، نفت و گاز را به موادّ شیمیایی تبدیل می کنند و از این مواد در کارخانه های دیگر برای تولید رنگ، چسب، کود شیمیایی، لاستیک و موادّ شوینده استفاده می شود.

 در کارخانه های ماشین سازی، ماشین آلات و ابزار، دیگ بخار، جرثقیل و دستگاه هایی مانند این ها برای سایر کارخانه ها تولید می شود.

 موادّ اولیه ی کارخانه های ماشین سازی معمولاً از معادن آهن، سرب، روی و مس تهیّه می شود.

 صنایع مادر برای تولید کالا به موادّ اولیه نیاز دارند. آن ها این موادّ اولیه را از معدن ها تأمین می کنند.

 معدن مس سرچشمه ی کرمان از بزرگ ترین معادن مس دنیاست.

 کارخانه ی پتروشیمی شازند در اراک است.

 معدن سنگ آهن بافق در استان یزد قرار دارد.

 مهم ترین استان صنعتی ایران که بیش ترین صنایع مصرفی را در خود جای داده است، استان تهران است.

 تعداد صنایع مصرفی زیاد است و در اطراف شهرها و برخی روستاها و همه ی استان های کشور ما کارخانه های بزرگ و کوچکی وجود دارد که به تولید کالاهای مختلف مشغول اند.