کاروفناوری پایه هفتم 

پودمان نوآوری و فناوری

صفحات 2 تا 5

اختراع و نوآوری
هنگامی که به وسایل پیرامون خود نگاه می کنم ، پیش خود می اندیشم آنها چرا و چگونه به وجود آمده اند و چه کسی آنها را برای اولین بار اختراع کرده است. من باور دارم اگر من هم مانند مخترع این وسایل ، ایده نو، خلاقیت، همت و تلاش داشته باشم، یک مخترع خواهم شد.

اختراع یا آفرینش، نتیجهٔ فکر و ایدهٔ افراد است. افرادى که روش یا چیزی را برای اولین بار به وجود می آورند یا می آفرینند تا یک کار دشوار را آسان یا یک مسئله را حل کنند. اختراعی که به تولید رسیده باشد، نوآوری نامیده می شود.

کار کلاسی صفحه 2
بررسی چند اختراع و نوآوری
با کمک دوستان خود، یک گروه تشکیل دهید و چند اختراع را که در پیرامونتان وجود دارد در بخش زیر ، به همراه هدف از اختراع آنها، بنویسید.

نام اختراع و نوآوری »»» هدف از اختراع و نوآوری
تلفن »»» برقراری ارتباط
لامپ »»» ایجاد روشنایی
چرخ »»» جابجایی آسان
چرخ خیاطی »»» سرعت و دقت در دوخت
چرخ گوشت »»» خرد و ریز کردن آسان و سریع گوشت

روش های گوناگونی وجود دارد تا بتوان مخترع و نوآور خوبی بود، مانندِ ایده گرفتن از آفرینش، بررسی روش کار وسایل پیرامون خود، بررسی زندگی مخترعان، افزایش قدرت خلاقیت و یادگرفتن روش طراحى و ساخت.

ایده گرفتن از آفرینش: هنگام یکه در بین راه خانه و مدرسه با دقت به پیرامون خود نگاه می کنید با خود بیندیشید چگونه می توان از موجودات، آفرینش، درختان، کو هها، آسمان و خیلی چیزهای دیگر، ایده و فکر جدید گرفت
کار اصلی آنها چیست؟ چگونه کار می کنند؟ مخترع آنها کیست؟ و آیا می توان برای اختراع از طبیعت ایده گرفت؟

کار کلاسی صفحه 3
بررسی چند اختراع الهام گرفته شده از طبیعت
در گروه خود، چند اختراع الهام گرفته شده از آفرینش را در جدول زیر بنویسید.

نام آفریده یا موجود طبیعی »»» اختراع الهام گرفته از آن
چشم »»» دوربین عکاسی
لبه تیز سنگ - دندان »»» چاقو
تارعنکبوت »»» تورماهی - جلیقه ضد گلوله
خورشید »»» شمع
کلیه »»» دستگاه دیالیز

بررسی چگونگی کار وسایل پیرامون: مخترعان و نوآوران در ساخت وسایل و محصولات خود، روش ها و ایده های نو را به کار می برند. بررسی چگونگی کار وسایل می تواند موجب پدید آمدن یک ایدهٔ جدید و نو باشد و کمک کند تا بتوان وسیله دلخواه و مورد نیاز خود را اختراع کرد. برای نمونه در هنگام بررسی یک دوچرخه می توان به این موضوع پی برد که چه بخشها و قطعاتی در دوچرخه وجود دارد، می توان برای اختراع دوچرخه ای که با باد کار کند از آن استفاده کرد. یا با باز و بسته کردن یک اسباب بازی می توان از روش کار آن آگاه شد.

کار کلاسی صفحه 3
باز و بستن و شناسایی اجزای یک وسیله
با راهنمایی دبیر خود و پس از باز و بستن یک وسیلهٔ دلخواه، جدول زیر را پر کنید.

نام وسیله: دوچرخه
بخش های مهم وسیله » وظیفه بخش » اجزای ثابت بخش » اجزای متحرک بخش
فرمان » کنترل جهت حرکت » دو شاخه » ترمزها
چرخ » حرکت دادن دوچرخه » لاستیک و پره و سوزن » چرخ ها

بررسی زندگی مخترعان و نوآوران: شاه عباس صفوی برای رفاه مردم و لشکریان خود، که در هنگام سفر از شهری به شهر دیگر می رفتند و احتیاج به نان داشتند، از شیخ بهایی که یکی از دانشمندان آن زمان بود، خواست چارهای بیابد. شیخ بهایی برای نیاز به وجود آمده، با امکانات موجود در شهرها، اختراع ونوآوری جالبی را ارائه کرد. اختراع و نوآوری او تنور نان سنگک بود و پیش بینی شد نانوایان شهرها، برای مصرف مردم و نیاز سربازان نان بپزند. نان سنگک از نظر مزه و بهداشتی بودن یکی از بهترین نانهای ایرانی است.

من نیز با بررسی اختراع و زندگی مخترعان می توانم روش و ایده های آنها را به کار ببرم و در اختراع و نوآوری خود از آنها بهره برداری کنم.

بررسی صفحه 4
در گروه های چند نفری زندگی نامهٔ چند مخترع ایرانی را که اختراعات و نوآوری هایی داشته اند، بررسی و جدول زیر را کامل کنید.

مخترعین و اختراعات آنها
مخترعین و نوآوران »» اختراع و نوآوری »» هدف از اختراع و نوآوری
شیخ بهایی »» گرم کردن حمام با یک شمع »» ایجاد آب گرم برای حمام
جابربن حیان »» نور دادن جوهر قلم در تاریکی »» امکان مطالعه در زمان تاریکی
خوارزمی »» زیج خوارزمی »» جدولی برای ستاره شناسی

پرورش خلاقیت: برای اینکه مخترع و نوآور خوبی باشید باید خلاقیت خود را پرورش دهید. چندین روش برای پرورش خلاقیت وجود دارد.

سه شیوه زیر را بررسی و آنها را تمرین کنید.
الف) ارتباط اجباری: در این روش شما بین دو یا چند چیز ارتباط اجباری به وجود می آورید. این ارتباط باعث می شود
ایده های جدیدی برای حل مسائل به وجود آید.
نمونه: چگونه می توان بین چرخ و صندلی ارتباط اجباری برقرار کرد:
صندلی چرخ دار
چرخ صندلی دار
صندلی به شکل چرخ
......................................................( ایدهٔ شما)
(ایده خود را، برای ایجاد ارتباط بین چرخ و صندلی، در شکل صفحه بعد بکشید).

کار کلاسی صفحه 5
ارتباط اجباری برای پرورش خلاقیت
با کمک دبیر خود جدول زیر را پر کنید. در این جدول با روشی که دوست دارید بین گزینه های ستون اول و ردیف اول ارتباط برقرار کنید. چیزهایی را به جدول بیفزایید یا یک بازی اختراع کنید.

ارتباط اجباری

... »» چرخ »» خوشمزه »» بال »» پلاستیکی
صندلی »» صندلی به شکل چرخ »» شیرینی به شکل صندلی »» صندلی بال دار » صندل پلاستیکی
کتاب »» کتاب به شکل چرخ »» کتاب در مورد شیرینی های خشمزه »» کتابی در باره ساخت بال » کتابی با جلد پلاستیکی
کفش »» کفش چرخ دار »» کیک به شکل کفش »» کفش بالدار »» کفش پلاستیکی
گل »» گل چرخ دار »» شکلاتی به شکل گل »» بال گل دار »» گل پلاستیکی

ب) هم اندیشی (بارش فکری) :در این روش یک گروه در بارهٔ مسئله ای ایده ها و فکرهای جدیدی پیشنهاد می کنند. افراد گروه نباید از همدیگر ایراد بگیرند. آنها باید کمک کنند تا ایدهها و فکرهای بیشتر، هرچند عجیب و متفاوت، ایجاد شود.