مطالعات نهم

درس 19

ارزش ها و کارکردهای خانواده

ازدواج (نکاح) چه نوع پیمانی است ؟ و برای رفع کدام نیاز انسان است؟
ازدواج پیمانی است که به موجب آن یکی زن و مرد در زندگی با هم شریک و متحد می شوند و خانواده ای را تشکیل می دهند . تمایل به تشکیل خانواده و داشتن فرزند در نهاد انسان گذاشته شده و تشکیل زندگی خانوادگی ، امری طبیعی و فطری و بر اساس نظام خلقت است.

حدیثی از پیامبر را درباره اهمیت تشکیل خانواده بنویسید؟
هیچ بنیادی در نزد خدا ، پسندیده تر از بنیاد ازدواج و خانواده نیست.

کارکرد های خانواده را نام ببرید؟
الف) فرزند آوری و تجدید نسل
ب) کارکرد حمایتی(محبت ، مراقبت و رفع نیازهای مادی)
پ) جامعه پذیری و تربیت اعضا ی خانواده

اهمیت فرزند آوری در خانوداده چیست؟
یکی از مهم ترین کارکردهای خانواده در طول تاریخ ، فرزند آوری بوده است . فرزند آوری علاوه بر تقویت بنیان خانواده موجب می شود که نسل انسان باقی بماند و تداوم پیدا کند . با تولد فرزندان ، خانواده توسعه و استحکام می یابد . به دنیا آمدن فرزندان ، موجب نشاط و سرزندگی اعضای خانواده و دلگرمی پدر و مادر می شود . تولد فرزند ، برکت ها و فواید زیادی برای اعضای خانواده و خویشاوندان به ارمغان می آورد .

اولین شرط بقای هر جامعه ای ، چیست؟ و چرا؟
جمعیت، زیرا بدون وجود جمعیت کافی در یک جامعه ، فعالیت های آن دچار اختلال می شود . در صورتی که جمعیت یک جامعه منقرض گردد ، آن جامعه نابود می شود و از بین می رود .

یکی از کارکردهای خانواده مهر و محبت است؟ مختصر توضیح دهید؟ ( مهر و محبت والدین به یکدیگر و والدین به کودکان چه اثراتی دارد؟)
مهر ومحبت ونیاز عاطفی یکی از نیاز های اساسی انسان است . مهر و محبت والدین به یکدیگر و والدین به کودکان موجب آرامش در کانون خانواده می شود .کودکان از نخستین سالهای زندگی خود در آغوش گرم پدر و مادر با مهربانی و محبت آشنا
می شوند و با پرورش یافتن در دامان آنها ، مهربانی و از خود گذشتگی و نیکوکاری را می آموزند.

در چه دوره هایی انسان ها به مراقبت خانواده نیاز دارند؟
-نوزادی
-سالمندی
-در شرایط مختلف مانند بیماری یا حوادث .

مراقبت از اعضای خانواده را به عنوان یکی از کارکردهای خانواده توضیح دهید ؟
کودک برای ادامه ی زندگی خود به مراقبت نیاز دارد . از سوی دیگر ، انسان ها در دوره ی سالمندی نیز دچار ضعف و ناتوانی می شوند و بدون مراقبت ، قادر نیستند خود را به خوبی اداره کنند . علاوه بر دوره کودکی و سالمندی ، در میانه ی این دو دوره نیز اعضای خانواده در شرایط مختلف مانند بیماری یا حوادث به مراقبت از یکدیگر نیاز پیدا می کنند.

خانواده چگونه به رفع نیازهای مادی اعضای خود کمک می کند؟ شرح دهید.
اعضای خانواده به خوراک و پوشاک ، مسکن و وسایل زندگی نیاز دارند . رفع این نیازها بر عهده ی سرپرست خانواده یعنی پدر است . هر چند امروزه در شهرها و روستاها ، عده ای از زنان نیز دوش به دوش مردان با فعالیت های اقتصادی و کسب درآمد در رفع نیازهای مادی خانواده مشارکت و همراهی می کنند.

چرا اجتماعی شدن هم نیاز فرد هست و هم نیاز جامعه ؟
زیرا هم باعث شکل گیری هویت و شخصیت افراد می شود و هم موجب تداوم جامعه می گردد .

اجتماعی شدن درچه مرحله ای از زندگی فرد رخ میدهد؟
اجتماعی شدن در سراسر زندگی فرد رخ می دهد اما مهم ترین مرحله ی آن دوران اولیه ی زندگی افراد در خانواده است .

رایند اجتماعی شدن به چند صورت انجام می گیرد؟ توضیح دهید؟
به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم . فرزندان در جریان فعالیت های روزانه ، برخی رفتارها را به طور تقلیدی و بدون آن که آگاهی و توجه داشته باشند ، از پدر و مادر و اعضای خانواده می آموزند(غیرمستقیم) ،اما برخی رفتارها و عقاید و هنجارها را نیز خانواده به طور مستقیم به فرزندان آموزش می دهند.

طبق فرموده ی امام سجاد(ع) نقش والدین در تربیت اعضای خانواده چیست ؟ ( حقوق فرزندان بروالدین)
حق فرزند این است که بدانی خوبی و بدی او به تو ارتباط دارد . در تربیت و ادب آموزی و خداشناسی او مسئولیت داری ، باید او را در محبت و اطاعت از خدا کمک کنی و وسایل ایمان و پاکی او را فراهم سازی .

والدین در تربیت اعضای خانواده چگونه مسئول هستند؟ وانجام این وظیفه چه تأثری درجامعه دارد؟
والدین نه تنها مسئول رفع نیازهای عاطفی و زیستی و معیشتی فرزندان هستند بلکه وظیفه ی مهم تربیت اخلاقی ، معنوی و دینی آنها را بر عهده دارند ؛ یک خانواده ی سالم می تواند در دامان خود فرزندانی مومن ، پرهیز گار و پایبند به اصول اخلاقی تربیت کند .وبه سلامت جامعه کمک کند.

خانواده ها به چه روش هایی اعضای خانواده را اجتماعی می کند؟
الف) دلایل خوبی و بدی رفتارها را برای فرزندان خود بازگو می کند (گفت و گو)
ب)رفتارهای پسندیده ی فرزندان را تشویق و تحسین می کنند (تشویق)
ج) با نشان دادن نارضایتی ، بی اعتنایی ، خودداری از صحبت کردن با محبت و یا محروم کردن فرزندان از برخی مزایاو… ( تنبیه)